- morior
- mŏrĭor, mortŭus, 3 ( fut. part. moriturus, a, um, Cic. Arch. 12, 30; id. Div. 2, 25, 54; 2, 47, 99; Liv. 21, 12, 4; Verg. A. 4, 308; id. ib. 2, 511 et saep.; old forms acc. to the fourth conj.: si vivimu' sive morīmur, Enn. ap. Prisc. p. 830 P.; Ann. v. 384 Vahl.; inf. moriri, Plaut. As. 1, 1, 108; id. Capt. 3, 5, 54; id. Rud. 3, 3, 12; id. Ps. 4, 7, 124 Ritschl N. cr.; Ov. M. 14, 215), v. dep. [Sanscr. root mar-, die; Gr. mor- (mro-, bro-), mar; brotos, marainô; cf.: morbus, marceo], to die (cf.: pereo, intereo, occĭdo, occumbo, obeo, exspiro; class.).I.Lit.: vivam an moriar, Enn. ap. Paul. ex Fest. s. v. metus, p. 123 Müll. (Trag. v. 179 Vahl.): ego cum genui, tum morituros scivi, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 13, 28 (Trag. v. 361 Vahl.):II.
mori,
Plaut. Bacch. 3, 4, 24:atque eundem (L. Tarquinium)... accepimus mortuum esse, cum duodequadraginta regnavisset annos,
Cic. Rep. 2, 20, 36:moriendum certe est,
id. Sen. 20, 74:desiderio,
of desire, id. Att. 1, 3, 1:ut fame senatores quinque morerentur,
id. ib. 6, 1, 6:me esse homines mortuom dicant fame,
Plaut. Stich. 4, 2, 57; so,fame,
Sen. Contr. 1, 1, 3; 1, 7, 8:fame et siti,
Liv. 7, 35, 8: siti, id. 4, 30, 8; Petr. 10; Pomp. ap. Gell. 10, 24, 5:vigilando,
Juv. 3, 232: ex vulnere, of a wound, Pollio ap. Cic. Fam. 10, 33, 4:in tormentis,
Liv. 40, 23:alterius amore,
Ov. Am. 2, 7, 10:curis,
Tib. 2, 7, 33 (6, 51):fame,
Petr. 10:inediā,
Plin. 14, 13, 14, § 89:significabat interruptis atque morientibus vocibus,
dying accents, the accents of a dying man, Cic. Cael. 24, 59:mori videbamus in studio dimetiundi paene caeli atque terrae C. Galum,
spend his whole life in, id. Sen. 14, 49:cum te complexā morientem, Galle, puellā Vidimus,
desperately in love, dying for love, Prop. 1, 10, 5:ei mihi, si quis, Acrius ut moriar, venerit alter amor,
id. 2, 4, 1 sq.: moriar, si, may I die, if, etc., Cic. Att. 8, 6, 4.—Transf., of things, to die away, decay, to wither away, pass away, to vanish, lose its strength, etc.;A.of members of the body: id quod supra vinculum est, moritur,
loses its vitality, Cels. 7, 14.—Of plants:rutam et hederas illico mori,
die away, perish, Plin. 28, 7, 23, § 78:moriturque ad sibila campus,
Stat. Th. 5, 528.—Of fire:flammas vidi nullo concutiente mori,
die out, go out, Ov. Am. 1, 2, 11;of comets: donec in exiguum moriens vanesceret ignem,
Claud. B. Get. 248:unguenta moriuntur,
lose their strength, Plin. 13, 3, 4, § 20.— To end, close:dies quidem jam ad umbilicum est dimidiatus mortuus,
Plaut. Men. 1, 2, 45.—Comic.:vae illis virgis miseris, quae hodie in tergo morientur meo,
will find their death, be destroyed, broken, Plaut. Capt. 3, 4, 117:ut iste interpositus sermo deliciarum desidiaeque moreretur,
Cic. Cael. 31, 76:ne suavissimi hominis memoria moreretur,
id. Pis. 38, 93:cum multa cotidie ab antiquis ficta moriantur,
fall into disuse, become obsolete, Quint. 8, 6, 32:gratia,
Ov. P. 3, 2, 27. —Esp. (in eccl. Lat.), of the loss of moral or spiritual vitality, to die, to lose virtue and divine guidance:in Adam omnes moriuntur,
Vulg. 1 Cor. 15, 22:confirma cetera quae moritura erant,
id. Apoc. 3, 2; cf. id. Johan. 11, 26; id. Rom. 7, 9.—Hence, mŏrtŭus, a, um, P. a., dead (class.).Adj.1.Lit.:2.sanguine tauri poto mortuus concidit,
Cic. Brut. 11, 43.—Prov.:mortuum esse alicui,
to be dead to one, to wish to have nothing further to do with him, Plaut. Cist. 3, 15.—Transf.a.Of persons, faint, overwhelmed:b.cum tu, quod tibi succederetur, exsanguis et mortuus concidisti,
Cic. Pis. 36, 88.—Of things concr. and abstr., dead, decayed, withered, passed away, etc.:c.lacerti,
Cic. Sen. 9, 27:flores,
Plin. 11, 8, 8, § 18:et antiquae leges,
Cic. Verr. 2, 5, 18, § 45:plausus,
id. Att. 2, 19, 3:mortuā re verba nunc facis. Stultus es, rem actam agis,
dead, done with, Plaut. Ps. 1, 3, 27.—Mare mortuum.(α).The North Sea of Europe, Plin. 4, 13, 27, § 94.—(β).The Dead Sea of Judea, Just. 36, 3.—B.Subst.: mŏrtŭus, i, m., a dead person, dead man:mortuum in domum inferre,
Cic. Mil. 27, 75:a mortuis excitare,
to awake from the dead, id. de Or 1, 57, 242:amandare aliquem infra mortuos,
even below the dead, id. Quint. 15, 49:ut multis mortuus unus sufficeret,
Juv. 15, 79:ossa mortuorum,
Vulg. Matt. 23, 27.—Prov.: mortuo verba facere, to talk to a dead man, i. e. in vain, Plaut. Poen. 4, 2, 18; Ter. Phorm. 5, 9, 26.—Esp. (eccl. Lat.), dead, without spiritual life:nomen habes quod vivas et mortuus es,
Vulg. Apoc. 3, 1:fides sine operibus mortua est,
id. Jac. 2, 26; cf. id. Eph. 2, 1; 5, 14.—Also, dead to any thing, not alive to it, not open to its influence, etc.:peccato,
Vulg. Rom. 6, 2:peccatis,
id. 1 Pet. 2, 24:legi,
id. Gal. 2, 19; cf.:mortui cum Christo ab elementis hujus mundi,
id. Col. 2, 20:mortui estis, et vita vestra est abscondita cum Christo in Deo,
id. ib. 3, 3.
Lewis & Short Latin Dictionary, 1879. - Revised, Enlarged, and in Great Part Rewritten. Charlton T. Lewis, Ph.D. and Charles Short. 2011.